مریم عسگری - ادامه روند صعودی قیمت‌ها در بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتالی تغییرات ملموسی را در شیوه رفتاری کسبه و همچنین خریداران در پی داشته است.
یکی از قابل مشاهده‌ترین تغییرات، امتناع خریداران از خرید کالای جدید و نو و البته گران به دلیل رشد قیمت‌ها و گرایش آنها به تعمیر و ارتقای آنچه قبلا داشتند است. در پی این اتفاق که نتیجه آن کاهش شدید تقاضا در بازار بوده است، زمینه کاری بسیاری از کسبه بازار نیز تغییر کرده و فعالان فروشگاهی و حتی شرکتی به جای واردات و عرضه مدل‌های جدید کالا،به ارائه خدمات روی آورده‌اند. این اتفاق در بازار کالاهای گران‌قیمت و پرکاربردی نظیر لپ‌تاپ، تبلت و گاهی گوشی موبایل محسوس‌تر است تا کالاهای دیگر! با توجه به این موضوع ما در گزارشی به بررسی دلایل این اتفاق و همچنین نتیجه این تغییر و تحول در بازار پرداخته‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید این گزارش را بخوانید:
** رونق بازار خدمات کامپیوتری این روزها اگر سری به بازار کامپیوتر بزنید شاهد حضور افرادی در فروشگاه‌ها خواهید بود که بابت تعمیر، ارتقا یا دریافت خدماتی نظیر نصب نرم‌افزار یا jailbreak کردن و... به بازار مراجعه کرده‌اند. به غیر از این بسیاری از شرکت‌ها که سابق بر این (تا همین یک سال قبل) در زمینه واردات و عرضه کالا حرف اول را می‌زدند و به عبارتی واردکننده صرف بودند، اینک به جرگه ارائه دهندگان خدمات به مشتریان بر‌آمده‌اند. حال این خدمات می‌تواند تعمیر یا ارتقای سیستم‌های قدیمی باشد، یا ارائه و نصب نرم‌افزارهای گوناگون و ارائه خدمات آموزشی در قالب کتاب و سی‌دی و ... در هر حال تغییر و دگرگونی در شیوه معاملاتی فعالان صنف و همچنین ذائقه و سلیقه خریداران به خوبی محسوس است. کارشناسان و فعالان بازار کامپیوتر در این باره می‌گویند، در شرایط فعلی که سودی از بابت خرید و فروش کالا در بازار عاید فعالان صنفی نمی‌شود و در ضمن تقاضاهای خدماتی روز‌به‌روز در حال افزایش است، این تغییر رویکرد کسبه و فعالان شرکتی و فروشگاهی منطقی است. علیرضا پورنقشبند مدیرعامل شرکت نقش البرز در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در شرایط فعلی برخی از فروشندگان و فعالان شرکتی روی بخش خدمات دهی به مشتریان تمرکز کرده‌اند که این موضوع کاملا محسوس است. به گفته وی، برخی از شرکت‌ها نیز روی بخش عرضه تجهیزات جانبی و... تمرکز کرده‌اند. وی با اشاره به این موضوع که نقش البرز از سال‌ها قبل (حدود سال 1386) در کنار واردات و عرضه کالا، روی بخش ارائه خدمات به مشتریان تمرکز کرده است، گفت: ما با راه‌اندازی شرکت «نقش البرز» درصدد برآمدیم تا بخش خدمات را از عرضه جدا کنیم و خدمات مشخصی از آموزشی تا کاربری و مصرفی به مشتریانمان ارائه کنیم. ولی اکنون اکثر فعالان صنف به اجبار به حوزه خدماتی روی آورده‌اند. وی افزود: یکی از دلایل این اتفاق این است که شرکت‌ها منابع درآمدی خود را از دست داده‌اند و دیگر نمی‌توانند در این فضا رقابت کنند و کالا وارد کنند. به همین دلیل به ارائه خدمات روی آورده‌اند. مهدی بکائی، مدیر عامل شرکت سیب‌گستران پارسیان نیز با تایید این موضوع که دیگر مانند سابق در بخش فروش سخت‌افزار سود نیست به «دنیای اقتصاد» گفت: در حال حاضر بیشتر شرکت‌های فعال در این حوزه توان واردات محصولات جدید را نداشته و به همین دلیل روی بخش خدمات پس از فروش یا تعمیر و... تمرکز کرده‌اند. وی گفت: در حال حاضر که سودی از محل فروش در بازار تامین نمی‌شود اکثر فعالان این صنف از طریق خدمات پس از فروش و ارائه خدماتی نظیر تعمیر، ارتقا و همچنین ارائه و نصب نرم‌افزارهای خاص و.... سود می‌کنند.رشیدی، مدیرعامل شرکت زیگورات در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کرده است، در شرایط فعلی حجم تقاضا در بازار کاهش یافته و در مقابل اکثرا برای تعمیر یا ارتقای سیستم‌های خود به بازار مراجعه می‌کنند. وی رشد شدید قیمت‌ها را علت اصلی دانست. محسن بهنامی یکی از فعالان بازار هم با تایید این موضوع به «دنیای اقتصاد» گفت: این یک حقیقت است که بازار تعمیر دستگاه‌هایی نظیر لپ‌تاپ و تبلت و همچنین ارائه خدمات برای این محصولات به دلیل کوچک شدن بازار فروش رشد کرده است. به گفته وی، در شرایط فعلی سود کسبه از این طریق تامین می‌شود.
** مرسوم‌ترین خدمات کامپیوتری بسته به اینکه کاربر چه برندی باشید نوع خدمات و هزینه‌ای که بابت دریافت این خدمات می‌پردازید متفاوت است. به عنوان مثال اگر کاربر محصولات اپل باشید عمده خدماتی که نیازمند در یافت آن هستید شامل jailbreak کردن آی‌پد و آی‌فون،نصب نرم‌افزارهای مورد علاقه یا مورد استفاده (در صورتی که به iTunes دسترسی ندارید)، رفع برخی از عیوب دستگاه، تهیه کارت اعتباری بابت خرید نرم‌افزارهای مورد نظر (iTunes) و... است.حتما از خود می‌پرسید اگر امکان خرید با iTunes وجود دارد چرا باید به سراغ فروشندگان نرم‌افزار در بازار برویم. بهنامی یکی از فعالان بازار در این باره می‌گوید: دریافت این کارت اعتباری برای برخی بسیار مشکل است. زیرا نیاز به آدرس آمریکایی و... است. در نتیجه بازار فروشندگان نرم‌افزارهای ios در ایران گرم شده است. البته در صورتی که دستگاهی جدید خریده‌اید باید گارانتی یا در صورت تمایل بیمه نیز دریافت کنید. در هر حال اگر از کاربران برندهای دیگر یا بهتر بگوییم سیستم‌های عامل متن باز مانند آندروید هستید هم علاوه بر گارانتی و بیمه می‌توانید از خدماتی نظیر ارائه نرم‌افزارهای خاصی که قابل دانلود نیستند و... استفاده کنید. نصب آنتی ویروس، ارتقای سیستم و تعمیر دستگاه نیز از دیگر خدماتی است که این روزها در بازار به کاربران لپ‌تاپ، تبلت و گوشی موبایل ارائه می‌شود.
** سوءاستفاده از بازار گرم نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که با توجه به رشد تقاضا برای خدمات کامپیوتری و دیجیتالی، برخی از افرادی که اکثرا تخصصی در این زمینه ندارند خرابکاری یا سوءاستفاده‌هایی می‌کنند که در نهایت نه قابل اثبات است و نه قابل جبران! به عنوان مثال، برخی هنگام ارائه خدمات (حال چه نصب نرم‌افزار باشد و چه تعمیر و...) بخشی از دستگاه را باز کرده و تا مشتری بابت تعمیر یا رفع عیب مجددا به وی مراجعه کند. برخی نیز نرم‌افزارها را در قالب پکیج‌های از پیش تعین شده به فروش می‌رسانند و خریدار ناچار است بهای آنچه که نیاز ندارد را نیز بپردازد. برخی نیز قیمت‌های غیر منطقی و پرتی بابت ارائه خدمات در نظر می‌گیرند.به عنوان مثال شنیده می‌شود یک فروشگاه بابت نصب‌افزار روی آی‌فون حدود 750 هزار تومان دریافت کرده است. در حالی که اگر برای دانلود این نرم‌افزارها یک iTunes با قیمت 70 دلار هم هزینه کرده باشد باز هم ارائه چنین قیمتی به مشتری منطقی نیست! برخی نیز اقدام به دسته‌بندی نرم‌افزارها به دو گروه اورجینال و غیراورجینال کرده و دسته اول را با قیمت بالا به فروش می‌رسانند. در حالی که به واقع فرقی بین دو گروه نرم‌افزاری وجود ندارد. برخی از ارائه دهندگان خدمات نیز ایراداتی روی دستگاه گذاشته و کاربر را به خرج می‌اندازند. مثلا نرم‌افزارهایی روی دستگاه نصب می‌کنند که سرعت دستگاه را کاهش می‌دهد و آنگاه اعلام می‌کنند که مشکلی سخت افزاری در دستگاه رخ داده است و باید دستگاه تعمیر شود. پس اگر برای دریافت خدمات به بازار کامپیوتر مراجعه می‌کنید به این موارد توجه کنید.
